Σε αυτή τη διαχρονικά επίκαιρη νουβέλα, ο σπουδαίος, κλασικός πια, Ρώσσος συγγραφέας, Νικολάι Λεσκώφ (τον οποίο θαύμαζε ο Τολστόι και προς τον οποίο αναγνώριζε μεγάλο λογοτεχνικό χρέος, ο Τσέχωφ) καταπιάνεται με το ζήτημα της ιδιοσυγκρασιακής και πολιτισμικής σύγκρουσης Ανατολής και Δύσης. Η απίθανη οίηση και η σιδερένια θέληση του Γερμανού μηχανικού Ούγκο Πεκτοράλις συγκρούεται μετωπικά με την γαϊδουρινή επιμονή και την στενοκεφαλιά του Ρώσου εργάτη Σαφρόνιτς, με αφορμή τον εκσυγχρονισμό μιας μεγάλης αγροτικής επιχείρησης σε ένα ξεχασμένο χωριό της ρωσικής επαρχίας, με ολέθρια αποτελέσματα. Καθότι, όπως περισσή σαρκαστική διάθεση υπογραμμίζει ο Λεσκώφ, η σιδερένια θέληση των Γερμανών δεν μπορεί να υπερνικήσει την αιώνια Ρωσική ψυχή.
Γραμμένη με τη μορφή της προφορικής ιστορίας, εν είδη παραμυθιού με προφορικό δίδαγμα η Σιδερένια Θέληση προσδίδει νέα τροπή στο φιλοσοφικό διήγημα του Βολταίρου, καθώς πίσω από τον προφορικό και κωμικό τόνο του παραμυθιού αναδύεται η κριτική ματιά και το στοχαστικό βάρος ενός σύγχρονου διανοητή, επιβεβαιώνοντας την πρόβλεψη του Τολστόι: «Ο Λεσκώφ είναι ένας συγγραφέας του μέλλοντος».